1. کنوانسیون حقوق کودک، کودک را به عنوان یک انسان زیر ۱۸ سال تعریف می‌کند مگر اینکه طبق قانون مربوط به کودک، بلوغ زودتر صورت بگیرد، و بر این نکته تاکید می‌کند که دولت‌ها باید حقوق مندرج در کنوانسیون را برای هر کودک در حوزه قضايی خود، فارغ از هر گونه تبعيض، رعایت و تضمین کنند. با این که کنوانسیون، حقوق همه افراد زیر ۱۸ سال را به رسمیت می‌شناسد، اجرای این حقوق باید بالندگی کودکان و توانایی‌های در حال رشد آنها را در نظر بگیرد. رویکردهایی که برای تضمین تحقق حقوق نوجوانان در نظر گرفته شده تفاوت‌های چشمگیری با رویکردهایی دارد که برای کودکان کوچکتر انتخاب شده‌است.

2. نوجوانی مرحله‌ای از زندگی است که با افزایش فرصت‌ها، ظرفیت‌ها، خواسته‌ها، انرژی و خلاقیت، و البته آسیب‌پذیری‌های زیاد شناخته می‌شود. نوجوانان، مبادیان تغییرهستند که با قابلیت‌های بالقوه خود می‌توانند به عنوان سرمایه و سرمنشأ اصلی، در خانواده، جامعه و کشورشان مشارکت مثبت داشته باشند.در سطح جهانی، نوجوانان در بسیاری از زمینه‌ها، از جمله کمپین‌های بهداشتی و آموزشی، حمایت از خانواده، آموزش‌ همتا، طرح‌های توسعه اجتماعی، بودجه‌بندی مشارکتی و هنرهای خلاق، و همچنین کمک به صلح، حقوق بشر، توسعه پایدار و عدالت زیست محیطی، به طور مثبت مشارکت می‌کنند. بسیاری از نوجوانان در رسانه‌های دیجیتال و رسانه‌های اجتماعی پیشرو هستند که نقش بسیار مهم و روزافزونی در آموزش و پرورش، فرهنگ و حضور آن‌ها در شبکه‌های اجتماعی دارد و نشانگر قابلیت‌های بالقوه‌ی ‌آن‌ها در ارتباط با مشارکت‌های سیاسی و نظارت بر پاسخگویی مسئولین است.

3. این کمیته شاهد آن است که قابلیت‌های نوجوانان به طور گسترده‌ در معرض خطر قرار دارد، زیرا کشورهای عضو، برای بهره‌مندی نوجوانان از حقوق خود، یا آن‌ها را به رسمیت نمی‌شناسند و یا به اندازه‌ی کافی سرمایه‌گذاری نمی‌کنند. در بیشتر کشورها داده‌های طبقه‌بندی شده براساس سن، جنسیت و معلولیت وجود ندارد که بتوان سیاست‌ها را تحت‌تإثیر قرار داد، شکاف‌ها را شناسایی کرد واز اختصاص منابع مناسب برای نوجوانان حمایت کرد. سیاست‌های عام که برای کودکان یا جوانان طراحی شده اغلب در پاسخگویی به نیازهای گوناگون نوجوانان ناموفق است و برای تضمین تحقق حقوق آنها ناکافی است. هزینه‌ی انفعال و کوتاهی بالاست: پایه‌هایی که در دوران نوجوانی در زمینه‌ی امنیت عاطفی، سلامت، جنسیت، آموزش و پرورش، مهارت‌ها، انعطاف‌پذیری و درک حقوق نوجونان بنا می‌شود، نه تنها در جهت رشد بهتر آن‌ها بلکه در جهت توسعه اجتماعی و اقتصادی کنونی و آینده جهان تاثیراتی عمیق خواهد گذاشت.

4. کمینه حقوق کودک در این اظهار نظر عمومی، با در نظر گرفتن چشم‌انداز۲۰۳۰ برای توسعه پایدار، راهنمایی‌هایی در مورد اقدامات ضروری کشورها برای تضمین تحقق حقوق کودکان در دوران نوجوانی ارائه داده است. این رهنمایی‌ها بر اهمیت رویکرد مبتنی بر حقوق بشر تاکید می‌کند که شناخت و احترام به کرامت و عاملیت نوجوانان، توانمندسازی آنها، شهروندی ومشارکت فعال آن‌ها در زندگی خودشان، ارتقای سلامتِ در حد مطلوب، رفاه و توسعه؛ و تعهد به ارتقا و حفاظت و تحقق حقوق انسانی آن‌ها را بدون هیچ تبعیضی شامل می‌شود.

5. این کمیته تصدیق می‌کند که نوجوانی به راحتی تعریف‌پذیر نیست و افراد کودک در سنین مختلف بالغ می‌شوند. بلوغ برای پسران و دختران در سنین مختلف اتفاق می‌افتد و فعالیت‌های مغزی متفاوت باعث می‌شود که مغز افراد در زمان‌هایی متفاوت به بلوغ برسد. روند گذار از دوران کودکی به بزرگسالی تحت تأثیر بستر و محیط قرار دارد، به همانگونه که در در قوانین ملی با توجه به انتظاراتی فرهنگی متنوع و گسترده‌ای که از نوجوانان می‌رود، آستانه‌های متفاوتی برای ورود به فعالیت بزرگسالی درنظر گرفته‌شده‌است، و در مناسبات جهانی سنین مختلفی برای تعریف دوره‌ی نوجوانی در نظر گرفته‌شده‌است. از این رو، این اظهار نظر عمومی به دنبال تعریف نوجوانی نیست، بلکه در عوض، برای تسهیل در همسان‌سازی جمع‌آوری داده‌ها، بر دوران کودکی از سن ۱۰ سالگی تا ۱۸ سالگی تمرکز می‌کند.^۱

6. این کمیته یادآور می‌شود که در تعدادی از این اظهارنظرهای عمومی ، تمرکزی ویژه برمسائل مربوط نوجوانان می‌شود که مهمترین آن‌ها مربوط است به بهداشت و رشد نوجوانان، اچ آی وی/ایدز، ریشه کن کردن شیوه‌های آسیب‌رسان به زنان و کودکان، کودکان بی‌سرپرست و جداشده از سرپرست و قوانین مربوط به جرائم نوجوانان. این کمیته تاکید می‌کند که توصیه‌هایی که در روز بحث در باره رسانه‌های دیجیتال و حقوق کودکان مطرح شد، اهمیت ویژه‌ای در امور مربوط به نوجوانان دارد. اظهار نظر عمومی فعلی یک نمای کلی در اختیار ما می‌گذارد که چگونه کنوانسیون به طورعام در ارتباط با نوجوان درک و اجرا شود و باید ‌آن را در کنار اظهارنظرهای عمومی دیگر و با مدارکی که در روز بحث عمومی فراهم شده‌است تفسیر کرد.

7. اهداف این اظهار نظر عمومی عبارتند از: (الف) ارائه راهنمایی‌هایی به دولت‌‌ها در مورد قوانین، سیاست‌ها و خدمات مورد نیاز برای ارتقاء رشد جامع نوجوانان، در راستای تحقق حقوق آنها؛(ب) بالا بردن سطح آگاهی نسبت به فرصت‌ها و چالش‌هایی که در دوران نوجوانی به وجود می‌آید؛(ج) افزایش درک و احترام نسبت به ظرفیت‌های در حال رشد نوجوانان و پیامدهای آن بر تحقق حقوق آنها؛(د)تقویت شفافیت و آگاهی بیشتر درباره‌ی نوجوانان و سرمایه‌گذاری برای توانمند کردن آنها در تحقق حقوق خود در طول زندگی.

8. این کمیته توجه دولت‌های عضو را معطوف می‌کند به مطالعات موردی عمیق با تمرکز بر مسئله نوجوانان، با هدف بالابردن امکان تحقق حقوق آن‌ها، تقویت قابلیت‌های بالقوه‌ی آنها در امر مشارکت در تحولات تدریجی و مثبت اجتماعی و غلبه بر چالش‌هایی که نوجوانان در دوران گذار از کودکی به بزرگسالی در جامعه‌ی جهانی‌ و پیچیده‌‌ی امروزه با آن مواجه می‌شوند.

9. منحنی رشد نوجوانان پرشیب است. اهمیت تغییرات رشد در طول نوجوانی هنوز مانند تحولات مربوط به سال‌های اولیه زندگی به طور گسترده‌ درک نشده است. نوجوانی یک مرحله منحصر به فرد و تعیین کننده در فرآیند رشد انسان است که با رشد سریع مغزی و رشد فیزیکی، افزایش توانایی شناختی، آغاز بلوغ و آگاهی جنسی و توانایی‌ها، قدرت‌ها و مهارت‌های جدید در حال تکوین، مشخص می‌شود. نوجوانان انتظارات بیشتری از نقش خود در جامعه و روابط هم‌تراز خود دارند، چرا که آنها در حال گذار از وابستگی به خودمختاری بیشتر هستند.

10. با ورود به دهه دوم زندگی‌، کودکان شروع به کشف و شکل دادن هویت‌های فردی و اجتماعی خود، بر اساس تعاملی پیچیده با خانواده و تاریخ فرهنگی خود می‌کنند، و حس نوظهور خلق «خود» را تجربه می‌کنند، که اغلب از طریق زبان، هنر و فرهنگ، هم به صورت فردی و هم در جمع با هم‌سن ‌و سال‌های خود، آن را بیان می‌کنند. برای بسیاری، این فرآیند حول فضای دیجیتال رخ می‌دهد و به طور قابل توجهی از آن نشأت گرفته و تحت تاثیر آن قرار دارد. فرآیند ساخت و بیان هویت به ویژه برای نوجوانانی که در حال گذار از مسیر اقلیت‌های فرهنگی به فرهنگ‌های اصلی هستند، پیچیده‌تر است.

نوجوانی را به عنوان بخشی از دوره‌ی زندگی دانستن۱۱. برای اطمینان از پیشرفت مطلوب هر کودک در دوران کودکی، لازم است تأثیری که هر دوره‌ی زندگی در مراحل بعدی دارد، شناخته شود. نوجوانی به نوبه خود دوران ارزشمندی از کودکی است اما همچنین یک دوره حیاتی از گذار و مهلتی برای بهتر کردن فرصت‌های زندگی است. مداخلات و تجربیات مثبت در دوران اولیه کودکی، رشد مطلوب کودکان را از خردسالی به نوجوانی تسهیل می‌کند. با این حال، هر گونه سرمایه‌گذاری بر جوانان، در صورت عدم رعایت حقوق آنها در طول دوران نوجوانی، در معرض نابودی قرار دارد.^۲ علاوه بر این، فرصت‌های مثبت و حمایتی در دوران نوجوانی می‌تواند برای جبران بخشی از عواقب ناشی از آسیب‌های دوران کودکی مفید باشد، و آسیب‌های آتی را کاهش دهد. بنابراین، کمیته بر اهمیت تئوری چرخه‌ی حیات تاکید می‌کند.

محیط چالش برانگیز۱۲. رسیدن به نوجوانی می‌تواند به معنای قرار گرفتن در معرض خطراتی باشد که توسط محیط دیجیتال تقویت یا تشدید شده است، از جمله مصرف مواد و اعتیاد، خشونت و سوءاستفاده، استثمار جنسی و یا اقتصادی، قاچاق، مهاجرت، افراطی شدن یا عضویت در گروه‌های بدنام‌ یا شبه نظامی. با نزدیک شدن به بزرگسالی، نوجوانان نیاز به آموزش و پشتیبانی مناسب برای حل و فصل چالش‌های محلی و جهانی، از جمله فقر و نابرابری، تبعیض، تغییر آب و هوا و تخریب محیط زیست، شهرنشینی و مهاجرت، جوامع کهنسال، فشارهای درسیِ مدرسه و بحران‌های فزاینده‌ی انسانی و امنیتی دارند. بزرگ شدن در جوامع ناهمگن و چند قومی نیز، که پیامد افزایش مهاجرت جهانی است، نیاز به توانایی‌های بیشتری برای درک، تحمل و همزیستی دارد. سرمایه‌گذاری باید به گونه‌ای باشد که قابلیت‌های نوجوانان در جهت غلبه یا کاهش چالش‌ها تقویت شود، نیروهایی که می‌خواهند آن‌ها را حذف یا به حاشیه برانند هدف قرار گیرد و نوجوانان را در برابر چالش‌ها و تغییرات اجتماعی، اقتصادی و دیجیتالی محیط‌ها، مجهز کند.

دوران مخاطره‌ی سلامتی۱۳. با وجودی که عموما مرگ و میر کمتری در مقایسه با سایر گروه‌های سنی به نوجوانان نسبت داده می‌شود، خطر مرگ و بیماری در طی سال‌های نوجوانی واقعی است، از جمله به علل قابل پیشگیری از قبیل زایمان، سقط جنین ناامن، تصادفات جاده‌ای، عفونت‌های انتقالی جنسی، مثل اچ آی وی، آسیب‌های ناشی از دعوا، سلامت روانی و خودکشی، که همه آنها با رفتارهای خاصی مرتبط است و نیاز به همکاری متقابل میان بخش های مختلف دارد.

چهارم. اصول کلی کنوانسیون۱۴. اصول کلی کنوانسیون چشم‌اندازی را فراهم می‌کند که از طریق آن روند اجرا باید مورد بررسی قرار گیرد و به عنوان راهنمایی برای تعیین اقدامات لازم برای تضمین تحقق حقوق کودکان در دوران نوجوانی عمل کند.

15. کمیته بر اهمیت ارج نهادن بر دوره‌ی نوجوانی و ویژگی‌های مرتبط به آن، به عنوان یک مرحله مثبت در دوران کودکی تأکید می‌کند. این کمیته همچنین اظهار تاسف می‌کند که منفی نگری گسترده نسبت به نوجوانی، منجر به مداخله و خدماتی می‌گردد که صرفاً به حل موردی مسئله می‌پردازند، در حالیکه باید برساختن محیطی تمرکز شود که حقوق نوجوانان را تضمین کرده و قابلیت‌های جسمی، روان شناختی، معنوی، اجتماعی، احساسی، بالینی، فرهنگی و اقتصادی آن‌ها را ارتقا دهد.

16. دولت‌ها، همراه با عاملان غیردولتی، از طریق گفتگو و تعامل با خود نوجوانان، باید محیط‌‌هایی فراهم کنند که ارزش ذاتی نوجوانان در آن به رسمیت شناخته شود و اقداماتی انجام دهند که آن‌ها را در جهت رشد خود، کشف هویت‌های تازه، باورها، جنسیت‌ها و فرصت‌ها، کاهش خطر و افزایش ایمنی، ظرفیت‌سازی برای تصمیم‌گیری‌های آزادانه، آگاهانه و مثبت و انتخاب‌های زندگی، در گذار موفقیت‌آمیز به بزرگسالی کمک کند. ضروری است رویکردی اتخاذ شود که بر نقاط قوت تمرکز کرده، و سهم بالقوه‌ای که نوجوانان می‌توانند برای زندگی خود و دیگران به ارمغان بیاورند را به رسمیت بشناسد، و در عین حال موانعی را که جلوی این فرصت‌ها را می‌گیرد بررسی و شناسایی کند.

17. عواملی که برای تسریع سازگاری و رشد سالم نوجوانان شناخته شده‌اند عبارتند از: (الف) روابط قوی با بزرگسالانی که نقش کلیدی در زندگی آنها دارند و حمایت شدن از جانب آنها؛ (ب) فرصت‌های مشارکت و تصمیم گیری؛ (ج) مهارت‌های حل مشکلات و مقابله با آن‌ها؛ (د) محیط‌های امن و سالم محلی؛ (ه) احترام به فردیت؛ و (و) فرصت‌هایی برای ایجاد و حفظ دوستی‌ها. کمیته تاکید می‌کند که فرصت‌هایی برای ایجاد و بهره‌گیری از چنین سرمایه‌های اجتماعی برای نوجوانان ظرفیت آنها را برای مشارکت در تحقق حقوق خود افزایش می‌دهد، از جمله حفظ سلامت جسمی و روحی خوب، اجتناب از رفتارهای پر خطر، نجات از بدبختی، موفقیت در مدرسه، تحمل پذیری، ایجاد دوستی و تمرین رهبری.

18. عواملی که برای تسریع سازگاری و رشد سالم نوجوانان شناخته شده‌اند عبارتند از: (الف) روابط قوی با بزرگسالانی که نقش کلیدی در زندگی آنها دارند و حمایت شدن از جانب آنها؛ (ب) فرصت‌های مشارکت و تصمیم گیری؛ (ج) مهارت‌های حل مشکلات و مقابله با آن‌ها؛ (د) محیط‌های امن و سالم محلی؛ (ه) احترام به فردیت؛ و (و) فرصت‌هایی برای ایجاد و حفظ دوستی‌ها. کمیته تاکید می‌کند که فرصت‌هایی برای ایجاد و بهره‌گیری از چنین سرمایه‌های اجتماعی برای نوجوانان ظرفیت آنها را برای مشارکت در تحقق حقوق خود افزایش می‌دهد، از جمله حفظ سلامت جسمی و روحی خوب، اجتناب از رفتارهای پر خطر، نجات از بدبختی، موفقیت در مدرسه، تحمل پذیری، ایجاد دوستی و تمرین رهبری.

19. کمیته تأکید می‌کند که دادن حق مسئولیت فزاینده به نوجوانان، تعهدات کشورها را برای تضمین حمایت از آنها از بین نمی‌برد.^۳ خروج تدریجی از حفاظت خانواده یا محیط مراقبتی دیگر، همراه با کم‌تجربگی نسبی و نداشن قدرت، می‌تواند نوجوانان را نسبت به نقض حقوق خود آسیب‌پذیر کند. کمیته تاکید می‌کند که مشارکت دادن نوجوانان در شناسایی خطرات احتمالی و توسعه و اجرای برنامه‌های کاهش این خطرات منجر به حفاظت موثرتر خواهد شد. اگر حق شنیده شدن صدای آن‌ها تضمین شود، آن‌ها قادر خواهند بود با موارد نقض حقوق خود به چالش بپردازند و خواستار جبران خسارت شوند و به این گونه به تدریج در تمرین فعال برای محافظت از خود توانمند شوند.

20. در تلاش برای ایجاد تعادل مناسب بین احترام به توانایی‌های در حال رشد نوجوانان و سطوح مناسب حمایتی، باید عناصر متعددی را که در تصمیم‌گیری تأثیرگذار هستند در نظر گرفت از جمله، سطح خطر احتمالی، امکان استثمار، فهم و دانش مربوط به رشد نوجوان، و درک این موضوع که کارایی وقدرتِ فهم افراد لزوما به صورت مساوی در همه زمینه‌ها و با سرعتی یکسان صورت نمی‌گیرد، و نیز شناخت تجربیات و ظرفیت فردی.

21. کمیته انواع مختلفی از تبعیض را شناسایی کرده است که بسیاری از آنها پیامدهای خاصی در نوجوانی دارند و نیاز به تجزیه و تحلیل متقاطع و اقدامات جامع هدفمند دارند.^۴ نوجوانی خود می‌تواند منبع تبعیض باشد. در طول این دوره، ممکن است نوجوانان صرفا به خاطر وضعیت طبیعی خود، به عنوان انسان‌هایی خطرناک یا ناسازگار، محبوس یا استثمار شوند. و تناقض در اینجاست که ، اغلب، با آن‌ها به عنوان انسان‌های بی کفایت رفتار می‌شود که قادر به تصمیم‌گیری در زندگی خود نیستند. این کمیته از دولت‌ها می‌خواهد تا اطمینان حاصل کنند که تمام حقوق پسران و دختران نوجوان از احترام و حمایت برابر برخوردار است و اقدامات جامع و مناسب مثبت را در جهت کاهش یا حذف شرایطی که منجر به تبعیض مستقیم یا غیرمستقیم علیه هر گروه از نوجوانان به هر دلیلی می‌شود به کار گیرد. به کشورها یادآوری می‌شود که هر نوع تمایز در رفتار، به معنای تبعیض نیست، البته در صورتی که معیارهای چنین تمایزی معقول و هدفمند باشد و غرض آن دستیابی به هدفی باشد که بر اساس کنوانسیون، قانونی است.

22. توجه اولیه به حق بهره‌مند شدن کودک از بهترین منافع، یک حق اساسی، یک اصل حقوقی تفسیری و یک قاعده است و به تمام کودکان به صورت فردی یا گروهی اطلاق می‌شود. تمام موازین اجرای کنوانسیون، از جمله قوانین، سیاست‌ها، برنامه‌ریزی‌های اقتصادی و اجتماعی، تصمیم گیری‌ها و بودجه‌بندی‌ها، باید به روشی صورت گیرد که اطمینان حاصل شود تأمین بهترین منافع کودک که نوجوانان را نیز شامل می‌شود، مهم‌ترین اولویت در تمام اقدامات مربوط به آنهاست. با توجه به اظهار نظر عمومی شماره ۱۴ (۲۰۱۳) در مورد حق کودک برای تأمینبهترین منافع خود به عنوان مهمترین اولویت، کمیته تأکید می‌کند که هنگام تعیین بهترین منافع، دیدگاه‌های کودک باید مورد توجه قرار گیرد و مطابق با ظرفیت‌های در حال رشد او و ویژگی‌های شخصیتی او باشد. کشورهای عضو باید اطمینان حاصل کنند که به دیدگاه‌های نوجوانان به اندازه‌ای متناسب با درک و بلوغ آنها، اهمیت داده می‌شود.

23. مطابق ماده ۱۲ کنوانسیون، کشورهای عضو باید اقدامات لازم برای تضمین دادن به نوجوانان در حق ابراز نظر در مورد همه مسائل مربوط به آنها مطابق با سن و بلوغ آن‌ها را به کار بندند، و این که آنها برای مثال در تصمیمات مربوط به تحصیلات، سلامتی، جنسیت، زندگی خانوادگی و پرونده‌های قضایی و اداری مورد توجه قرار می‌گیرند را تضمین کنند. دولت‌ها باید اطمینان حاصل کنند که نوجوانان در توسعه، اجرا و نظارت بر تمام قوانین، سیاست‌ها، خدمات و برنامه‌های تاثیرگذار بر زندگی آنها، در مدرسه و در جامعه در سطوح محلی، ملی و بین‌المللی مشارکت دارند. محیط آنلاین فرصت‌های چشمگیری را برای تقویت و گسترش مشارکت آنها فراهم می‌کند. نوجوانان باید بتوانند بدون احساس ناامنی، به ساز و کار طرح شکایت و جبران خسارات دسترسی داشته باشند و با امکان برخورداری از خدمات حقوقی یارانه‌ای یا رایگان و یا سایر کمک‌های مناسب، ادعای خود را نزد قاضی ببرند.

24. این کمیته بر اهمیت مشارکت به عنوان ابزاری برای ورود به عرصه‌ی سیاسی و مدنی، که از طریق آن نوجوانان می‌توانند برای تحقق حقوق خود مذاکره و رایزنی کنند و دولت را پاسخگو بدانند، تاکید می‌کند. دولت‌ها باید سیاست‌هایی را برای افزایش مشارکت سیاسی فراهم کنند که همین امر در ارتقای فعالیت‌های شهروندی اهمیت به‌سزایی دارد. نوجوانان می‌توانند با همسالان خود ارتباط برقرار کنند، در فرایندهای سیاسی شرکت کنند و احساس مسئولیت خود را برای تصمیم‌گیری و انتخاب‌های آگاهانه افزایش دهند و بنابراین در تشکیل سازمان‌هایی که از طریق آنها بتوانند با ابزارهای متنوع، از جمله رسانه‌های دیجیتال، مشارکت کنند، نیاز به حمایت دارند. اگر کشورها تصمیم به کاهش سن رای‌گیری به کمتر از ۱۸ سال بگیرند، باید در اقداماتی سرمایه‌گذاری کنند که از نوجوانان برای درک، به رسمیت شناختن و تحقق نقش خود به عنوان شهروندان فعال حمایت کند که از جمله این اقدامات می‌توان به آموزش حقوق شهروندی و حقوق بشر، و شناسایی و حل موانع دخالت و مشارکت آنها اشاره کرد.

25. کمیته یادآور می‌شود که شناخت و آگاهی بزرگسالان از حق مشارکت نوجوانان برای برخورداری نوجوانان از این حق مهم است و دولت‌ها را تشویق می‌کند تا در آموزش و آگاهی‌رسانی به ویژه برای والدین و مراقبان، متخصصان حرفه‌ای که با و یا برای نوجوانان کار می‌کنند، سیاستگذاران و تصمیم‌گیرندگان سرمایه‌گذاری کنند. برای تبدیل بزرگسالان به مربیان و تسهیل‌کنندگان، نیاز به حمایت است تا نوجوانان بتوانند مسئولیت بزرگتری نسبت به زندگی خود و زندگی افراد پیرامون خود بر عهده بگیرند.

26. گروه‌های خاصی از نوجوانان ممکن است به خصوص در معرض آسیب‌پذیری‌های متعدد و نقض حقوق خود، از جمله تبعیض و محرومیت اجتماعی باشند. تمام اقداماتی که در رابطه با قوانین، سیاست‌ها و برنامه‌های متمرکز بر نوجوانان صورت می‌گیرد، باید نقض چند لایه ای حقوق و تاثیر منفی آن بر نوجوانان را در نظر بگیرد.

27. در دوران نوجوانی، نابرابری‌های جنسیتی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. نمودهای تبعیض، نابرابری و کلیشه‌سازی علیه دختران اغلب تشدید می‌شود، که منجر به نقض جدی‌تر حقوق آنها می‌شود، از جمله کودک‌همسری و ازدواج اجباری، بارداری زودهنگام، ختنه زنان، خشونت فیزیکی، روانی و جنسی مبتنی بر جنسیت، آزار، استثمار و قاچاق انسان. هنجارهای فرهنگی که وضعيت دختران را در موقعیت پایین‌تری قرار می‌دهد، می‌تواند باعث افزایش احتمال محدود شدن دختران به خانه‌نشینی، عدم دسترسی به تحصیلات متوسطه و عالی، محدودیت فرصت‌های اوقات فراغت، ورزش، تفریح و تولید درآمد، عدم دسترسی به زندگی فرهنگی و هنری، فعالیت‌های خانگی طاقت‌فرسا و مسئولیت‌های مراقبت از کودک شود. در بسیاری از کشورها، شاخص‌های سلامتی و رضایت از زندگی دختران از پسران پایین‌تر است و این تفاوت با افزایش سن به تدریج افزایش می‌یابد.

28. دولت‌ها باید با همکاری همه ذینفعان، از جمله جامعه مدنی، زنان و مردان، رهبران سنتی و مذهبی و خود نوجوانان، برای ارتقای توانمندسازی دختران، به چالش کشیدن هنجارها و کلیشه‌سازی‌های جنسیتی آسیب‌رسان مردسالارانه و اصلاحات قانونی برای برطرف کردن تبعیض مستقیم و غیرمستقیم علیه دختران، فعالانه سرمایه‌گذاری کنند. اقدامات صریح در همه قوانین، سیاست‌ها و برنامه‌ها برای تضمین حقوق دختران بر مبنای برابر با پسران لازم است.

29. مفاهیم سنتی مردانگی و هنجارهای جنسیتی مرتبط با خشونت و سلطه می‌تواند حقوق پسران را به خطر بیندازد. اینها شامل تحمیل مناسک آسیب‌رسان در زمان بلوغ ، قرار گرفتن در معرض خشونت، باندبازی، اجبار به عضویت در گروه‌های شبه نظامی، گروه‌های افراط‌گرا و قاچاق انسان می‌شود. انکار آسیب‌پذیری آنها نسبت به سوءاستفاده و استثمار جسمی و جنسی نیز موانع فراگیر و قابل توجهی برای پسران در ارتباط با جمع‌آوری اطلاعات مربوط به سلامت جنسی و بهداشت باروری، کالاها و خدمات و در نتیجه فقدان خدمات محافظتی ایجاد می‌کند.

30. کمیته از دولت‌ها می‌خواهد اقدامات لازم را برای مقابله با این موارد نقض حقوق بشر انجام دهند و آنها را تشویق می‌کند که برداشت‌های منفی از پسران را به چالش بکشند، مردانگی‌های مثبت را ترویج دهند، بر ارزش‌های فرهنگی مبتنی بر قلدری مردانه غلبه کنند، و از وجه جنسیتی آزارهایی که آنها تجربه می‌کنند، درک بهتری را ایجاد کند. کشورها باید اهمیت دخالت دادن پسران و مردان و همچنین دختران و زنان را در تمام اقدامات معرفی شده برای دستیابی به برابری جنسیتی به رسمیت بشناسند.

31. کمیته پیش از این بر آسیب، محرومیت، انزوای اجتماعی و تبعیض گسترده‌ای که بسیاری از کودکان دارای معلولیت با آن روبه‌رو می‌شوند تاکید کرده است.^۱۱ نوجوانان دارای معلولیت در بسیاری از کشورها، معمولا از فرصت‌هایی که در اختیار دیگر نوجوانان قرار دارد محروم هستند. ممکن است از شرکت آنها در مناسک‌ اجتماعی، فرهنگی و مذهبی دوران بلوغ ممانعت به عمل آید. تعداد قابل توجهی از آنها به تحصیلات متوسطه یا تحصیلات عالی یا آموزش حرفه‌ای و متعاقب آن کسب مهارت‌های اجتماعی، آموزشی و اقتصادی لازم برای اشتغال در آینده و رهایی از فقر دسترسی ندارند. آنها به طور گسترده‌ای از دسترسی به اطلاعات و خدمات جنسی و بهداشت باروری محروم هستند و ممکن است تحت عقیم‌سازی اجباری یا روش‌های جلوگیری از بارداری قرار بگیرند که به طور مستقیم نقض حقوق آنهاست و می‌تواند به شکنجه یا بدرفتاری منجر شود.۱۲ نوجوانان دارای معلولیت به میزان زیادی نسبت به خشونت فیزیکی و جنسی و همچنین کودک‌همسری و یا ازدواج اجباری آسیب‌پذیر هستند و به طور معمول از دسترسی به عدالت و یا جبران خسارت محروم هستند.۱۳

32. دولت‌ها باید برای غلبه بر چنین موانعی اقداماتی انجام دهند از جمله تضمین احترام برابر به حقوق نوجوانان دارای معلولیت، فراگیری انواع معلولیت‌ها و تسهیل گذار موثر از دوران نوجوانی به بزرگسالی، مطابق با ماده ۲۳ کنوانسیون و توصیه‌ها در اظهارنظر عمومی شماره ۹ (۲۰۰۶) درباره حقوق کودکان دارای معلولیت. علاوه بر این، برای نوجوانان دارای معلولیت باید فرصت‌های تصمیم گیری حمایتی در جهت تسهیل مشارکت فعال آنها در همه امور مربوط به خودشان فراهم شود.

33. نوجوانانی که همجنسگرا، دوجنسگرا، ترنسجندر و اینترسکس هستند، به طور معمول با تنبیه، از جمله سوء استفاده و خشونت، تحقیر، تبعیض، آزار، محرومیت از تحصیل و آموزش، و همچنین عدم حمایت خانواده و اجتماع و یا دسترسی به خدمات و اطلاعات بهداشت باروری مواجه می‌شوند. در موارد شدید، آنها با تجاوز جنسی و حتی مرگ مواجه می‌شوند. این تجربیات با اعتماد به نفس پایین، میزان بالای افسردگی، خودکشی و بی‌خانمانی مرتبط است.^۱۵

34. کمیته بر حقوق تمام نوجوانان نسبت به آزادی بیان و احترام به یکپارچگی جسمی و روانشناختی، هویت جنسیتی و استقلال تدریجی آن‌ها تأکید می‌کند. تحمیل به اصطلاح «درمان» را برای تغییر گرایش جنسیتی و جراحی‌ها و درمان‌های اجباری بر نوجوانان ترنسجندر را محکوم می‌کند. از دولت‌ها می‌خواهد تا این شیوه‌ها را از بین ببرند، همه قوانینی را که بر مبنای گرایش جنسی، هویت جنسیتی و وضعیت اینترسکس افراد، آنها را مجرم دانسته یا بر آنها تبعیض قائل می‌شود را از بین ببرد و قوانینی وضع کند که تبعیض بر مبنای این موارد را ممنوع کند. کشورها همچنین باید با افزایش آگاهی عمومی و اجرای راهکارهای ایمنی و حمایتی، اقدامات موثری را برای محافظت از تمام نوجوانان همجنسگرا، دوجنسگرا، ترنسجندر و اینترسکس در برابر تمام انواع خشونت، تبعیض یا آزار انجام دهد.

35. توجه نامناسب و احترام ناکافی به فرهنگ‌ها، ارزش‌ها و نگاه جهانی به نوجوانان گروه‌های اقليت و بومی می‌تواند منجر به تبعيض، انزوای اجتماعی، به حاشیه رانده شدن، و عدم پذیرش در فضاهای عمومی شود. این امر آسیب‌پذیری نوجوانان اقلیت و بومی را نسبت به فقر، بی‌عدالتی اجتماعی، مسائل بهداشت روانی، از جمله میزان بیش از حد بالای خودکشی، نتایج ضعیف تحصیلات و میزان بالای بازداشت در دستگاه قضایی کیفری را افزایش می‌دهد.

36. کمیته از دولت‌ها می‌خواهد اقدامات لازم را برای حمایت از نوجوانان اقلیت و جوامع بومی انجام دهند تا آن‌ها بتوانند از هویت‌های فرهنگی خود بهره‌مند شوند و روی نقاط قوت فرهنگ خود کار کنند تا به مشارکت کنندگان فعال زندگی خانوادگی و اجتماعی، با توجه خاص به حقوق دختران نوجوان تبدیل شوند. به این منظور، دولت‌ها باید به توصیه‌های جامع موجود در اظهار نظر عمومی شماره ۱۱ (۲۰۰۹) کمیته درباره کودکان بومی و حقوق آنها طبق کنوانسیون توجه کنند.

37. مطابق اظهار نظر عمومی شماره ۵ (۲۰۰۳) در مورد اقدامات کلی اجرای کنوانسیون (ماده‌های ۴، ۴۲ و ۴۴، بند ۶) و شماره ۱۹ (۲۰۱۶) درباره بودجه عمومی برای تحقق حقوق کودکان (ماده ۴)، کمیته توجهات را به تعهدات کشورهای عضو برای اجرای اقدامات زیر برای ایجاد چارچوبی در جهت تحقق حقوق کودکان در دوران نوجوانی جلب می‌کند. تجربه و دیدگاه‌های نوجوانان باید به طور کامل به رسمیت شناخته شده و به طور جدی در توسعه همه اقدامات به کار گرفته شود از جمله:(الف) استراتژی‌های ملی جامع و چندجانبه‌، باتمرکز ویژه‌ بر نوجوانان که در کنوانسیون ریشه دارند و به ساختارهای اجتماعی و اقتصادی نقض حقوق بشر نوجوانان به صورت عمیق می‌پردازد که می‌تواند رویکردی هماهنگ در وزارتخانه‌های دولتی را تضمین می‌کند؛(ب) نظارت بر اجرا برای اطمینان از اینکه حقوق نوجوانان در قوانین، سیاست‌ها و خدمات رعایت می‌شود؛(ج) جمع‌آوری داده‌های طبقه‌بندی شده با توجه به سن، جنس، معلولیت، قومیت و وضعیت اجتماعی اقتصادی، که زندگی نوجوانان را قابل مشاهده کند، کمیته توصیه می‌کند که کشورها بر روی شاخص‌های مشترک موافقت کنند تا پیشرفت در اجرای حقوق نوجوانان را بر مبنای آن نظارت کنند؛(د) تعهدات بودجه‌ای شفاف برای اطمینان از اینکه هنگام انتخاب اولویت‌ها برای تخصیص بودجه، کفایت، کارآیی، موثر بودن و برابری نوجوانان به طور شایسته در نظر گرفته ‌شود؛(ه) آموزش در مورد کنوانسیون و تعهدات مرتبط با آن، برای تمام متخصصانی که با نوجوانان و برای آن‌ها فعالیت می‌کنند، با تمرکز بر صلاحیت‌های لازم برای کار با نوجوانان مطابق با ظرفیت‌های در حال رشد آنها؛(و) انتشار اطلاعات قابل دسترسی در مورد حقوق کودکان و نحوه استفاده از آنها از طریق برنامه درسی مدرسه، رسانه‌ها، از جمله رسانه‌های دیجیتال و مطالب اطلاع رسانی عمومی، و تلاش‌های ویژه‌ برای دسترسی به نوجوانان در موقعیت‌های حاشیه‌ای.

38. این کنوانسیون هر گونه تبعیض جنسیتی را ممنوع می‌کند، و محدودیت‌های سنی باید برای دختران و پسران برابر باشد.

39. دولت‌ها باید قوانین را اصلاح یا معرفی کنند تا حق نوجوانان را برای مسئولیت‌پذیری بیشتر دراتخاذ تصمیمات موثر در زندگیشان را به رسمیت بشناسد. کمیته توصیه می‌کند که کشورها حداقل محدوده‌ی سن قانونی را مطابق با حق حمایت، اصل بهترین منافع و احترام به ظرفیت‌های در حال رشد نوجوانان در نظر بگیرند. به عنوان مثال، محدودیت سن باید حق تصمیم‌گیری در رابطه با خدمات بهداشتی یا درمان، رضایت فرزندخواندگی، تغییر نام یا درخواست در دادگاه‌های خانواده را به رسمیت بشناسد. در همه موارد، حق هر کودکِ کمتر از سن قانونی که قادر باشد درک کافی خود را برای داشتن حق ابراز یا عدم رضایت بروز دهد، باید به رسمیت شناخته شود. رضایت داوطلبانه و آگاهانه نوجوان باید بدست بیاید، چه رضایت والدین یا سرپرست آن‌ها برای هر گونه درمان یا روش پزشکی مورد نیاز باشد یا نباشد. باید همچنین به معرفی یک پیش‌فرض قانونی که نوجوانان صلاحیت دارند که ابزار و خدمات پیشگیری، یا حساس به زمان جنسی و باروری را جستجو کرده و به آن دسترسی داشته باشند، توجه کرد. کمیته تأکید می‌کند که همه نوجوانان اگر بخواهند حق دارند بدون داشتن رضایت والدین یا سرپرست، بدون در نظر گرفتن سن، حق دسترسی به مشاوره و راهنمایی محرمانه پزشکی داشته باشند. این با حق رضایت پزشکی دادن تفاوت دارد و نباید به هیچ سنی محدود شود.^۱۶

40. کمیته به کشورهای عضو یادآور می‌شود که وظیفه دارند این تعهد را به رسمیت بشناسند که افراد زیر ۱۸ سال، حق محافظت مداوم از جانب دولت در برابر تمام اشکال سوءاستفاده و استثمار را دارند. کمیته مجددا تأیید می‌کند که حداقل سن برای ازدواج، استخدام در نیروهای مسلح، مشارکت در کارهای خطرناک یا استثمارگرانه و خرید و مصرف الکل و تنباکو، با توجه به میزان ریسک و آسیب مرتبط، باید ۱۸سال باشد. کشورهای عضو باید نیاز به ایجاد تعادل میان حفاظت و ظرفیت‌های در حال رشد را در نظر گرفته و هنگامی که سن قانونی برای رضایت جنسی را مشخص می‌کنند، حداقل سن قابل قبولی را تعیین کنند. کشورهای عضو باید از مجرم شناختن نوجوانان رده سنی مشابه برای فعالیت جنسی رضایت‌مندانه و غیر استثمارگرانه جلوگیری کنند.

ثبت تولد۴۱. فقدان ثبت تولد می‌تواند در طول نوجوانی منجر به پیچیدگی‌های مضاعف شود، مانند محرومیت از خدمات اولیه، عدم توانایی برای اثبات ملیت یا دریافت اسناد هویتی، خطر استثمار یا قاچاق شدن در حد بالا ، عدم وجود ضمانت‌های لازم در عدالت کیفری و سیستم های مهاجرتی، و خدمت اجباری سربازی زیر سن قانونی. برای نوجوانانی که نام آن‌ها هنگام تولد یا بلافاصله پس از آن ثبت نشده‌است باید امکان اعطای شناسنامه رایگان با تأخیر و ثبت نام مدنی فراهم شود.

آزادی بیان۴۲. ماده ۱۳ كنوانسيون تصريح می‌كند كه كودكان حق آزادی بیان دارند و استفاده از این حق تنها به واسطه‌ی ماده (۲) ۱۳ می‌تواند محدود شود. تعهد والدین و مراقبان به ارائه راهنمایی‌های مناسب بر اساس ظرفیت‌های در حال رشد نوجوانان نباید در حق آزادی بیان نوجوانان خدشه‌ای ایجاد کند. نوجوانان حق جستجو، دریافت و انتقال اطلاعات و ایده‌ها و حق استفاده از ابزارهای انتشار آنها، از جمله زبان گفتار، نوشتار و نشانه و بیان غیرکلامی مانند تصاویر و اشیاء هنری را دارند. راه‌های بیان عبارتند از: کتاب، روزنامه، جزوه، پوستر، آگهی، رسانه‌های دیجیتال و سمعی و بصری، و همچنین لباس و سبک شخصی.

آزادی مذهب۴۳. کمیته از کشورهای عضو می‌خواهد تا هر گونه شرطی به ماده ۱۴ کنوانسیون که حق کودک به آزادی مذهب را برجسته می‌کند و حقوق و مسئولیت‌های والدین و سرپرستان را به منظور هدایت فرزند به نحوی مطابق با ظرفیت‌های در حال رشد خود او به رسمیت می‌شناسد (همچنین نگاه کنید به ماده ۵)، کنار بگذارند. به عبارت دیگر، این کودک است که ازحق آزادی مذهب استفاده می‌کند، نه والدین، و نقش والدین، زمانی که کودک به طور فعالانه در طول نوجوانی دست به انتخاب می‌زند، الزاما کاهش می‌یابد. باید به آزادی مذهب، از جمله تصمیم‌گیری در مورد حضور در کلاس‌های آموزش دینی در مدارس و سایر نهادها احترام گذاشته شود، و تبعیض بر اساس باورهای مذهبی باید ممنوع شود.^۱۷

آزادی گردهمایی۴۴. نوجوانان می‌خواهند و نیاز دارند که زمان بیشتری را با همسالان خود صرف کنند. مزایای مرتبط با چنین خواسته‌ای صرفا اجتماعی نیست بلکه به تقویت شایستگی‌های نوجوانان در جهت ایجاد روابط موفق، اشتغال و مشارکت درجامعه، ساختن، همچنین سواد عاطفی، احساس تعلق، کسب مهارت‌هایی مانند حل تعارض و تقویت اعتماد و صمیمیت، کمک می‌کند. همکاری با همسالان یکی از زیربناهای رشد نوجوانان است که ارزش آن باید در مدرسه و محیط یادگیری، فعالیت‌های تفریحی و فرهنگی و فرصت‌های اجتماعی، مدنی، مذهبی و مشارکت سیاسی شناخته شود.

45. دولت‌ها باید تضمین کنند که حق نوجوانان در مورد آزادی انجمن‌ها و تجمعات صلح‌آمیز در تمام اشکال آن، مطابق با محدودیت‌های مندرج در ماده ۱۵ (۲) کنوانسیون، از جمله از طریق فراهم آوردن فضاهای امن برای دختران و پسران به طور کامل رعایت می‌شود. نوجوانان باید به شناخت حقوقی برسند تا انجمن‌ها، باشگاه‌ها، سازمان‌ها، پارلمان‌ها و اجتماعات خود را در داخل و خارج از مدرسه ایجاد کنند، و شبکه‌های آنلاین تشکیل دهند، به احزاب سیاسی بپیوندند و به اتحادیه‌های صنفی خود ملحق شوند و یا تشکیل‌شان دهند. همچنین اقدامات لازم برای حفاظت از مدافعان حقوق بشر نوجوانان، به خصوص دخترانی که اغلب با تهدیدها و خشونت‌های خاص جنسیتی مواجه هستند، باید انجام شود.

حریم خصوصی و محرمانه بودن۴۶. ​​حق حفظ حریم خصوصی در طول نوجوانی اهمیت بسیار زیادی دارد. کمیته بارها و بارها نگرانی‌های خود از نقض حریم خصوصی را، به عنوان مثال، در توصیه‌های پزشکی محرمانه؛ نسبت به فضا و وسایل نوجوانان در موسسات؛ در مکاتبات و سایر ارتباطات، در خانواده یا در سایر انواع مراقبت‌ها؛ و نسبت به در معرض عموم قرار گرفتن کسانی که درگیر دادرسی‌های جنایی هستند، مطرح کرده است. حق حفظ حریم خصوصی، همچنین به افراد اجازه دسترسی به پرونده‌های خود که توسط مراکز خدمات آموزشی، مراقبت‌های بهداشتی، مراقبت از کودکان و محافظتی، و همچنین سیستم های قضایی نگه‌داری می‌شوند را می‌دهد. چنین اطلاعاتی باید فقط در تطابق با ضمانت‌های رسیدگی قانونی و برای افرادی که به لحاظ قانونی مجاز به دریافت و استفاده از آن هستند قابل دسترسی باشد. دولت‌ها باید از طریق گفتگو با نوجوانان اطمینان حاصل کنند که نقض حریم خصوصی، از جمله در ارتباط با تعامل شخصی در محیط دیجیتال و استفاده از داده‌ها توسط موسسات تجاری و غیره، در کجا صورت گرفته است. کشورها‌ همچنین باید همه اقدامات لازم را برای تقویت و تضمین در مورد رعایت محرمانه بودن داده‌ها و حفظ حریم خصوصی نوجوانان، مطابق با ظرفیت‌های در حال رشد آنها، اتخاذ کنند.

حق دسترسی به اطلاعات۴۷. دسترسی به اطلاعات شامل تمام انواع رسانه‌ها می‌شود، اما به محیط دیجیتال باید توجه ویژه‌ای شود، زیرا نوجوانان به طور فزاینده از فناوری‌های تلفن همراه استفاده می‌کنند و رسانه‌های اجتماعی و دیجیتال به اولین وسیله ارتباطی آنها و همچنین برای دریافت، تولید و انتشار اطلاعات تبدیل شده است. نوجوانان از محیط آنلاین، از جمله، برای کشف هویت خود، یادگیری، مشارکت، ابراز نظرات، بازی، روابط اجتماعی، مشارکت سیاسی و کشف فرصت‌های شغلی استفاده می‌کنند. علاوه بر این، اینترنت فرصت هایی را برای دسترسی آنلاین به اطلاعات درباره سلامت، حمایت‌های محافظتی و منابع اطلاعات راهنما و مشاوره فراهم می‌کند و می‌تواند توسط دولت‌ها به عنوان وسیله‌ای برای ارتباط و مشارکت دادن نوجوانان مورد استفاده قرار گیرد. توانایی دسترسی به اطلاعات مرتبط، می‌تواند تاثیر مثبتی بر روی برابری داشته باشد. توصیه‌های روزهای بحث عمومی در مورد رسانه‌ها در سال‌های ۱۹۹۶ و ۲۰۱۴، برای نوجوانان از اهمیت خاصی برخوردار است. دولت‌ها باید اقدامات لازم را اتخاذ کنند تا اطمینان حاصل شود که تمام نوجوانان بدون تبعیض به انواع مختلف رسانه‌ها دسترسی دارند، و دسترسی برابر به شهروندی دیجیتال را، از جمله از راه ارتقاء فرمت‌های قابل دسترس برای نوجوانان دارای معلولیت، حمایت و ترویج کنند. آموزش و پشتیبانی باید به عنوان بخشی از برنامه آموزشی پایه ارائه شود تا از مهارت‌های دیجیتال، اطلاعات، رسانه‌ها و سواد اجتماعی نوجوانان اطمینان حاصل شود. ^۲۱

48. محیط دیجیتال همچنین می‌تواند نوجوانان را در معرض خطراتی مانند تقلب آنلاین، خشونت و سخنان نفرت‌پراکنانه، سخنرانی‌های جنسیت‌زده علیه دختران و نوجوانان همجنس‌گرا، دوجنس‌گرا، ترنسجندر و اینترسکس ، آزار و اذیت اینترنتی، آماده‌سازی برای استثمار جنسی، قاچاق و پورنوگرافی کودکان، بیش از حد جنسی کردن و هدف‌گیری توسط گروه‌های مسلح یا افراطی قرار دهد. با این وجود این مسئله نباید باعث محدودیت دسترسی نوجوانان به محیط دیجیتال شود. در عوض، ایمنی آنها باید از طریق استراتژی‌های جامع، از جمله سواد دیجیتالی با درنظر گرفتن خطرات و استراتژی‌های آنلاین برای حفظ امنیت آنها، تقویت قانون و مکانیسم‌های اجرای قانون برای مقابله با سوء استفاده‌های آنلاین و مبارزه با معافیت، و آموزش والدین و افراد حرفه‌ای که با کودکان کار می‌کنند، ارتقا یابد. از دولت‌‌ها خواسته می‌شود، مشارکت فعال نوجوانان را در طراحی و اجرای طرح‌هایی با هدف تقویت ایمنی آنلاین، از جمله از طریق مشاوره با همسن‌وسال‌هایشان، تضمین کنند. ضرورت دارد در توسعه راه‌حل‌های تکنولوژیکی در زمینه پیشگیری و حفاظت و در دسترس بودن کمک و حمایت، سرمایه‌گذاری شود . دولت‌ها تشویق می‌شوند که از صاحبان مشاغل بخواهند برای مراقبت از حقوق کودک، در جهت شناسایی، پیشگیری و کاهش تاثیر خطرات بر حقوق کودکان هنگام استفاده از رسانه‌های دیجیتال و فناوری اطلاعات و ارتباطات، تلاش کنند.

حفاظت از تمام انواع خشونت۴۹. کمیته کشورهای عضو را به اظهار نظر های عمومی شماره ۱۳ (۲۰۱۱) درباره حق کودک برای رهایی از همه‌ی انواع خشونت و شماره ۱۸ (۲۰۱۴) در مورد اقدامات مضر در جهت مقاصد جامع قانونی، اداری، اجتماعی و آموزشی برای پایان دادن به تمام اشکال خشونت، از جمله ممنوعیت قانونی مجازات بدنی در همه شرایط، و تبدیل و پایان دادن به همه شیوه‌های مضر ارجاع می‌دهد. کشورهای عضو باید فرصت‌های بیشتری برای گسترش دادن به برنامه‌های نهادی در زمینه پیشگیری و توانبخشی و بازگرداندن مجدد قربانیان نوجوان به اجتماع ایجاد کنند. کمیته بر نیاز دخالت دادن نوجوانان در توسعه استراتژی‌های مربوط به پیشگیری و واکنش‌های محافظتی به قربانیان خشونت تاکید دارد.

50. نقش والدین و مراقبان در تامین امنیت، ثبات احساسی، تشویق و حمایت از کودکان، در دوران نوجوانی همچنان بااهمیت است. کمیته تاکید می‌کند که تعهدات دولت برای ارائه کمک‌های مناسب به والدین و مراقبین، همانطور که در ماده‌های ۱۸ (۲) و (۳) کنوانسیون آمده است، و برای کمک به والدین در ارائه حمایت و شرایط لازم زندگی برای توسعه مطلوب، مطابق با ماده ۲۷ (۲)، به طور یکسان به والدین نوجوانان اطلاق می‌شود. چنین حمایتی باید به حقوق و توانایی‌های در حال رشد نوجوانان و سهم بالاتر مشارکتی که آنها به زندگی خود اختصاص می‌دهند احترام بگذارد. دولت‌ها باید اطمینان حاصل کنند که خشونت را، به نام ارزش‌های سنتی، نمی‌پذیرند یا آن را تحمل نمی‌کنند، روابط نابرابر قدرت در محیط‌های خانوادگی را تقویت نمی‌کنند، و از این رو، نوجوانان را از فرصت برای استفاده از حقوق اساسی خود محروم نمی‌کنند.^۲۲

51. کمیته توجه دولت‌ها را به اهمیت شکاف رو به رشد میان محیط‌هایی که نوجوانان در آن زندگی می‌کنند، که با دوران دیجیتالی و جهانی شدن شناخته می‌شود، با محیط‌هایی که والدین یا مراقبان آنها در آن رشد کرده‌اند، جلب می‌کند. نوجوانان در معرض و به طور ناگزیر تحت تأثیر دنیای متأثر از تجارت جهانی قرار دارند، که بدون دستکاری یا با دخالت ارزش‌های والدین یا جامعه تنظیم شده که مانع از درک بینانسلی می‌شود.این بستر در حال تغییر، ظرفیت والدین و مراقبان را در جهت ارتباط موثر با نوجوانان و فراهم کردن راهنمایی‌ و حمایت لازم که دربرگیرنده‌ی واقعیت‌های زندگی نوجوانان باشد دچار چالش کرده است. کمیته توصیه می‌کند که دولت‌ها تحقیقاتی با حضور نوجوانان و والدین و مراقبان و با ماهیت هدایت، کمک، تربیت و پشتیبانی مورد نیاز انجام دهند که به درک تجربیات بین نسلی متفاوت کمک کند.

52. شواهد قابل توجهی از نتایج نامطلوب زندگی نوجوانان در مؤسسات بزرگ در درازمدت وجود دارد و همچنین در سایر شیوه‌های مراقبت جایگزین مانند سرپرستی‌های کوتاه‌مدت و نگه‌داری در گروه‌‌های کوچک، هرچند تا حدی بهتر، اما وضعیت کمابیش مشابه است. این نوجوانان دست‌آوردهای تحصیلی پایین‌تر، وابستگی به تامین اجتماعی و خطر بیشتر بی‌خانمانی، زندانی ‌شدن، بارداری ناخواسته، پدرومادر شدن زودهنگام، مصرف مواد مخدر، آسیب به خود و خودکشی را تجربه می‌کنند. نوجوانان در مراقبت‌های جايگزين معمولا پس از رسيدن به سن ۱۶ تا ۱۸ سالگی مجبور به ترک آن محیط می‌شوند و به خصوص نسبت به سوء استفاده جنسی و استثمار، قاچاق و خشونت آسیب‌پذیر هستند، و علت آن عدم وجود سيستم‌های حمايتی و يا حفاظتی لازم، ونیز نبود فرصتی برای کسب مهارت‌ها و ظرفيت‌هایی است که با یادگیری آن‌ها بتوانند از خود محافظت کنند. کسانی که دارای معلولیت هستند اغلب از فرصت‌های زندگی محروم هستند و به موسسات بزرگسالان منتقل می‌شوند، جایی که بیش از پیش در معرض خطر نقض حقوق خود قرار می‌گیرند.

53. دولت‌ها باید به شدت به حمایت از نوجوانان در مراقبت‌های جایگزین و سرمایه‌گذاری در این زمینه متعهد باشند. اولویت دادن به خانه‌های نگهداری و کوچک باید با اقدامات لازم در جهت مقابله با تبعیض، اطمینان از بررسی منظم موقعیت فردی نوجوانان، حمایت از آموزش آنها، دادن صدای واقعی به آنها در فرایندهای موثر بر آنها و جلوگیری از اسباب‌کشی‌های متعدد، تکمیل شود. از کشورها خواسته می‌شود که از این امر که سپردن آنها به موسسات، تنها به عنوان آخرین راه‌کار مورد استفاده قرار می‌گیرد و همچنین از حفاظت مناسب تمامی کودکان در موسسات، از جمله از طریق دسترسی به مکانیسم‌های ارائه شکایت به صورت محرمانه و منصفانه، اطمینان حاصل کنند. کشورها همچنین باید اقدامات لازم را برای حمایت از استقلال و بهبود فرصت‌های زندگی نوجوانان در مراقبت‌های جایگزین اتخاذ کنند و به آسیب‌پذیری‌های خاص و ناامنی‌هایی که با آن مواجه می‌شوند، تا زمانی که به اندازه‌ی کافی بزرگ شوند که آمادگی ترک آن‌جا را داشته باشند، رسیدگی کنند.

54. نوجوانانی که مراقبت‌های جایگزین را ترک می‌کنند، نیاز دارند در آماده‌سازی برای انتقال، دسترسی به اشتغال، مسکن و حمایت‌های روانشناختی، شرکت در برنامه‌های توانبخشی به همراه خانواده‌هایشان در شرایطی که مطابق با بهترین منافع آنها باشد و دسترسی به خدمات پس از مراقبت، مطابق با «دستورالعمل‌های مراقبت‌های جایگزین برای کودکان» حمایت شوند.^۲۳

55. تعداد قابل توجهی از نوجوانان مراقب‌های اصلی خانواده‌های خود هستند، چرا که یا آنها خود، والدین هستند یا والدین آنها مرده‌اند، یا ناپدید شده‌اند یا غایب هستند. مواد ۲۴ و ۲۷ کنوانسیون الزم می‌کند که والدین یا مراقبان این نوجوانان در ارتباط با سلامت کودک، تغذیه و تغذیه از طریق شیرمادر، از دانش پایه بهره‌مند باشند و آن‌ها را در جهت انجام وظایف خود در قبال کودکانی که مسئولشان هستد کمک کرده و در صورت لزوم، با توجه به تغذیه، لباس و مسکن کمک‌های مادی نیز برای آن‌ها تدارک ببینند. مراقبان نوجوان، برای بهره‌مندی از حقوق خود برای تحصیل، بازی و مشارکت نیاز به حمایت اضافی دارند. به ویژه، دولت‌ها باید مداخلات حمایت اجتماعی را در مراحل کلیدی چرخه زندگی معرفی کنند و به نیازهای ویژه مراقبت کنندگان نوجوان پاسخ دهند.

56. خدمات بهداشتی به ندرت برای تامین نیازهای ویژه سلامت نوجوانان طراحی شده‌اند، مشکلی که از کمبود داده‌های جمعیت شناختی و اپیدمیولوژیک و آمار طبقه‌بندی شده بر اساس سن، جنسیت و معلولیت ناشی می‌شود. هنگامی که نوجوانان به دنبال کمک هستند، اغلب با موانع حقوقی و مالی، تبعیض، عدم حفظ رازداری و احترام، خشونت و سوء استفاده، بدنامی و نگرش‌های قضاوتگرانه از سوی کارکنان بهداشت و درمان روبه‌رو می‌شوند.

57. سطح سلامت نوجوانان عمدتاً نتیجه‌ی عوامل اجتماعی و اقتصادی و نابرابری‌های ساختاری است که رفتار و فعالیت نوجوانان به صورت فردی و در ارتباط با همسن‌ و سال‌ها، خانواده، مدرسه، اجتماعات کوچک و جامعه در آن تأثیر می‌گذارد. بر این اساس، کشورهای عضو، در همکاری با نوجوانان، باید بررسی جامع و مشارکت چند جانبه از ماهیت و میزان مشکلات سلامتی نوجوانان و موانع آنها را در دسترسی به خدمات، به عنوان پایه‌ای برای سیاست‌های جامع بهداشت و درمان، برنامه‌ها و راهکارهای جامع بهداشت عمومی در نظر بگیرند.

58. سلامت روانی و مشکلات روانشناختی، مانند خودکشی، آسیب زدن به خود، اختلالات خوردن و افسردگی، علل اولیه عدم سلامت، بیماری و مرگ و میر در میان نوجوانان، به ویژه در میان گروه‌های آسیب‌پذیر است. چنین مشکلاتی ناشی از درهم آمیختگی ژنتیکی، بیولوژیکی، شخصیتی و عوامل محیطی است و با تجربه‌‌ کردن دعوا و درگیری‌، آوارگی، تبعیض، قلدری و انزوای اجتماعی، و نیز فشارهای مربوط به تصویر بدن و فرهنگ «کمال‌گرایی» در هم می‌آمیزد. عواملی که موجب ارتقاء مقاومت و رشد سالم و محافظت در برابر بیماری‌های روانی می‌شود، شامل موارد زیر است: روابط قوی با بزرگسالانی که نقش کلیدی دارند و حمایت از طرف آنها، الگوهای مثبت، استاندارد مناسب زندگی، دسترسی به آموزش متوسط باکیفیت، رهایی از خشونت و تبعیض، فرصت‌هایی برای تأثیرگذاری و تصمیم‌گیری، آگاهی از سلامت روانی، مهارت‌های حل مسائل و غلبه کردن بر مشکلات، و محيط‌های امن و سالم محلی. کمیته تاکید می‌کند که دولت‌ها باید رویکردی مبتنی بر سلامت عمومی و حمایت روانشناختی را به جای تجویز بیش از حد دارو و یا بستری در آسایشگاه‌ها به کار گیرند. ضروری است پاسخی جامع و چندجانبه از طریق سیستم‌های یکپارچه مراقبت بهداشت روانی نوجوانان ارائه شود که والدین، همسالان، اقوام دورتر ، مدارس و پشتیبانی و کمک‌های کارکنان آموزش‌دیده را نیز در برمی‌گیرد.^۲۵

59. کمیته از دولت‌ها می‌خواهد که سیاست‌های جامع جنسی و باروری حساس به جنس و جنسیت را برای نوجوانان در نظر بگیرند و تاکید می‌کند که دسترسی نابرابر نوجوانان به چنین اطلاعات، کالاها و خدماتی به تبعیض می‌انجامد. فقدان دسترسی به چنین خدماتی بیشترین خطر را متوجه دختران نوجوان می‌کند که آنها را در معرض خطر مرگ یا آسیب جدی یا مادام العمر در دوران بارداری و زایمان قرار می‌دهد. تمام نوجوانان باید دسترسی به خدمات، اطلاعات و آموزش بهداشت جنسی و باروری به صورت رایگان، محرمانه، مناسب نوجوانان و غیرتبعیض‌آمیز داشته باشند، که هم به صورت مجازی و هم حضوری در دسترس باشد، از جمله در برنامه‌ر‌یزی خانواده، پیشگیری از بارداری، جلوگیری اضطراری بارداری، پیشگیری، مراقبت و درمان عفونت‌های قابل انتقال آمیزشی، مشاوره، مراقبت قبل از بارداری، خدمات بهداشت روانی و بهداشت قاعدگی.

60. در ارتباط با کالاها، اطلاعات و مشاوره در مورد بهداشت و حقوق جنسی و باروری، نباید هیچ محدودیتی مانند الزامات رضایت یا مجوز شخص ثالث، وجود داشته باشد. علاوه بر این، باید تلاش‌های ویژه‌ای برای غلبه بر موانع بدنامی و هراس‌هایی که، به عنوان نمونه دختران نوجوان، دختران دارای معلولیت و همجنس‌گرا‌ها، دوجنسگراها، ترنسجندرها و اینترسکس ها، برای دسترسی به چنین خدماتی تجربه کرده‌اند، انجام شود. این کمیته از دولت‌ها می‌خواهد که سقط جنین را جرم محسوب نکنند تا اطمینان حاصل شود که دختران به سقط جنین امن و خدمات پس از سقط جنین دسترسی دارند، قانون را به نحوی اصلاح کنند تا بهترین منافع نوجوانان باردار تضمین شود و اطمینان حاصل شود که نظرات آنها همیشه در تصمیمات مربوط به سقط جنین شنیده می‌شود و به آن احترام گذارده می‌شود.

61. آموزش مناسب سن، جامع و فراگیر بهداشت جنسی و باروری، بر اساس شواهد علمی و استانداردهای حقوق بشر و توسعه یافته همراه با نوجوانان، باید بخشی از برنامه درسی اجباری مدرسه باشد و به دست نوجوانانی که مدرسه نمی‌روند نیز برسد. باید به برابری جنسیتی، تنوع جنسیتی، حقوق جنسی و باروری، پدرومادر بودن و رفتار جنسی مسئولیت‌پذیر، و پیشگیری از خشونت، و همچنین جلوگیری از بارداری‌های زودهنگام و عفونت‌های جنسی توجه شود. اطلاعات باید در قالب‌های متنوع در دسترس باشد تا از دسترسی به تمام نوجوانان، به ویژه نوجوانان دارای معلولیت اطمینان حاصل شود.

62. نوجوانان تنها گروه سنی هستند که مرگ و میر ناشی از ایدز در بین آنها در حال افزایش است. نوجوانان ممکن است برای دسترسی به درمان ضدویروسی و ادامه درمان با چالش‌هایی مواجه شوند؛ نیاز به کسب رضایت سرپرستان برای دسترسی به خدمات مرتبط با اچ آی وی، افشاگری و ترس از بی آبرو شدن، بعضی از این موانع است. تعدا دختران نوجوان به طور نامتناسبی بیش از پسران است و دو سوم از مبتلایان جدید را تشکیل می‌دهند. نوجوانان همجنسگرا، دوجنسگرا و اینترسکس، نوجوانانی که برای پول، کالاها یا خدمات رابطه جنسی برقرار می‌کنند، و نوجوانانی که مواد مخدر تزریق می‌کنند نیز در معرض خطر بیشتر ابتلا به عفونت اچ آی وی قرار دارند.

63. کمیته دولت‌ها را تشویق می‌کند که شرایط متنوع نوجوانان را تشخیص دهند و اطمینان حاصل کنند که آنها دسترسی به خدمات آزمایش اچ آی وی و مشاوره محرمانه و برنامه‌های پیشگیری و درمان اچ آی وی مبتنی بر شواهد ارائه شده توسط کارکنان آموزش دیده که به طور کامل حقوق نوجوانان را به حریم خصوصی و عدم تبعیض رعایت می‌کنند، داشته باشند. خدمات بهداشتی باید شامل اطلاعات مربوط به اچ آی وی ، آزمایش و تشخیص؛ اطلاعات در مورد پیشگیری از بارداری و استفاده از کاندوم؛ مراقبت و درمان، از جمله داروهای ضدویروسی و سایر داروها و فن آوری‌های مربوط به مراقبت و درمان اچ آی وی / ایدز؛ مشاوره در مورد تغذیه مناسب؛ حمایت معنوی و روانی؛ و مراقبت در خانواده و جامعه باشد. قوانین مربوط به اچ آی وی که انتقال غیرعمدی اچ آی وی و عدم افشای وضعیت اچ آی وی فرد را جرم برمی شمارد، باید اصلاح شود.

64. احتمال ابتلای نوجوانان به مصرف مواد مخدر بیشتر است و آنها، نسبت به بزرگسالان، در معرض خطر بیشتری از آسیب‌های مربوط به مواد مخدر هستند، و مصرف مواد مخدر در دوران نوجوانی اغلب منجر به وابستگی می‌شود. کسانی که در معرض خطر بیشتر آسیب‌های مربوط به مواد مخدر هستند، شامل نوجوانان در موقعیت‌های خیابانی، کسانی که از مدرسه اخراج شده اند، کسانی که دچار ضربات روانی عاطفی شده‌اند و اختلال خانوادگی یا تجربه آزاردیدگی دارند، و افرادی که در خانواده‌های وابسته به مواد مخدر زندگی می‌کنند، می‌شود. کشورهای عضو الزام دارند که از نوجوانان در برابر مصرف غیر قانونی مواد مخدر و مواد روانگردان محافظت کنند. کشورهای عضو باید حق برخورداری از سلامت نوجوانان در رابطه با استفاده از چنین مواد و همچنین تنباکو، الکل و محلل‌ها را تضمین کنند و پیشگیری، کاهش آسیب و خدمات درمان وابستگی بدون تبعیض و تخصیص بودجه کافی را در پیش گیرند. از راه‌های جایگزین به جای سیاست‌های مجازات یا سرکوبگرانه کنترل مواد در رابطه با نوجوانان استقبال می‌شود. باید همچنین به نوجوانان، اطلاعات دقیق و عینی بر اساس شواهد علمی به منظور جلوگیری و به حداقل رساندن آسیب از مصرف مواد، ارائه شود.

65. آسیب‌های ناخواسته یا صدمات ناشی از خشونت یکی از عوامل اصلی مرگ و معلولیت در میان نوجوانان است. بیشتر آسیب‌های ناخواسته از سوانح ترافیکی، غرق شدن، سوختگی، سقوط و مسمومیت ناشی می‌شود. برای کاهش این خطرات، کشورهای عضو باید استراتژی‌های چندجانبه‌ای را توسعه دهند که شامل قوانینی باشد که استفاده از تجهیزات حفاظتی، سیاست‌های رانندگی در هنگام مستی و صدور مجوز، برنامه‌های آموزشی، توسعه مهارت‌ها و تغییر رفتار، سازگاری با محیط زیست و ارائه مراقبت و خدمات توانبخشی را برای کسانی که دچار آسیب می‌شوند، ملزم می‌کند.

66. تأثیر فقر در دوران نوجوانی پیامدهای فراوانی دارد، گاهی اوقات منجر به استرس شدید و احساس ناامنی و محرومیت اجتماعی و سیاسی می‌شود. راهکارهایی که برای مقابله با مشکلات اقتصادی بر نوجوانان تحمیل می‌شود یا خود به کار می‌گیرند، می‌تواند شامل ترک تحصیل، تن دادن به کودک‌همسری یا ازدواج اجباری، مشارکت در استثمار جنسی، قاچاق انسان، انجام کارهای خطرناک یا استثمارگرایانه یا کارهایی که در تحصیل اختلال ایجاد می‌کند، تبدیل شدن به اعضای یک باند، استخدام در نیروهای شبه نظامی، و مهاجرت باشد.

67. به دولت‌ها حق هر کودک برای داشتن یک استاندارد مناسب زندگی برای رشد جسمی، روانی، معنوی، اخلاقی و اجتماعی یادآوری می‌شود و از آنها خواسته می‌شود که طرح‌های حمایتی اجتماعی برای فراهم کردن حداقل درآمد برای نوجوانان و خانواده‌ها، حفاظت در برابر شوک‌های اقتصادی و بحران‌‌های اقتصادی طولانی مدت و دسترسی به خدمات اجتماعی را برنامه‌ریزی کنند.

68. تضمین حق جامع، باکیفیت و فراگیر آموزش و پرورش، مهمترین سرمایه‌گذاری در سیاستی است که به واسطه‌ی آن دولت‌ها می‌توانند از رشد سریع و بلند مدت نوجوانان اطمینان حاصل کنند و شواهد روزافزون نشان از اثرات مثبت این سیاست، به خصوص در دوره‌ی آموزش متوسطه می‌دهد. دولت‌ها تشویق می‌شوند که آموزش متوسطه را به طور فراگیر به سرعت در اختیار عموم قرار داده و آموزش عالی را با استفاده از هر ابزار مناسب، بر اساس ظرفیت‌ها در دسترس همگان قرار دهند.

69. کمیته عمیقا نگران چالش‌هایی است که بسیاری از کشورها برای دستیابی به برابری ثبت نام دختران و پسران و حفظ دختران دانش‌آموز برای تحصیلات بالاتر از ابتدایی در مدارس با آن‌ها روبرو هستند. سرمایه‌گذاری در زمینه‌ی تحصیلات متوسطه دختران، تعهدی که برای رعایت مواد ۲، ۶ و ۲۸ کنوانسیون لازم است، به محافظت دختران در برابر کودک‌همسری و ازدواج اجباری، استثمار جنسی و بارداری زودهنگام کمک می‌کند، و همچنین به طور قابل توجهی در زمینه پتانسیل اقتصادی آینده دختران و فرزندانشان موثر است. همچنین سرمایه‌گذاری باید در زمینه راهکارهایی صورت گیرد که روابط مثبت جنسیتی و هنجارهای اجتماعی را ارتقاء می‌دهد؛ با خشونت جنسی و مبتنی بر جنسیت از جمله در داخل مدارس مقابله می‌کند؛ و الگوهای مثبت، حمایت از خانواده و توانمندسازی اقتصادی زنان برای غلبه بر موانع قانونی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی که موانع سر راه دختران را هم نشان می‌دهد، ارتقا دهد. علاوه بر این، کشورها باید تشخیص دهند که شمار روزافزونی از پسران، دیگر ثبت نام نمی‌کنند و در مدرسه باقی نمی‌مانند، علل را شناسایی کنند و اقدامات مناسب برای حمایت از ادامه تحصیل پسران را اتخاذ کنند.

70. کمیته با نگرانی به تعدادی از نوجوانان اشاره می‌کند که در موقعیت‌های حاشیه‌ای هستند و امکان گذار به تحصیلات متوسطه را ندارند، از جمله نوجوانانی که در فقر زندگی می‌کنند؛ نوجوانان همجنسگرا‌، دوجنسگرا، ترنسجندر‌ و اینترسکس؛ نوجوانان متعلق به اقلیت‌ها؛ نوجوانان مبتلا به اختلالات روانی، حسی یا جسمی؛ نوجوانانی که مهاجرت می‌کنند؛ نوجوانان در شرایط مناقشات مسلحانه یا بلایای طبیعی؛ و نوجوانان در موقعیت‌های خیابانی و یا مشغول به کار. اقدامات پیشگیرانه برای پایان دادن به تبعیض گروه‌های به حاشیه رانده شده برای دستیابی به آموزش ضروری است، از جمله با ایجاد برنامه‌های انتقال پول نقد، احترام به اقلیت‌ها و فرهنگ‌های بومی و کودکان از همه جوامع مذهبی، ترویج آموزش جامع برای کودکان دارای معلولیت، مبارزه با آزار و اذیت و نگرش‌های تبعیض‌آمیز در داخل سیستم آموزشی و فراهم کردن آموزش در اردوگاه‌های پناهندگان.

71. با توجه به میزان بالای ترک تحصیلات ابتدایی در عین بی‌سوادی یا عدم دریافت مدارک، باید تلاش کرد که به نوجوانان در زمینه‌ی موانعی که مانع از مشارکت مستمر آنها در مدرسه می‌شود مشاوره داد. کمیته عوامل موثر زیر را مشاهده کرده است: شهریه‌ها و هزینه‌های مرتبط؛ فقر خانواده و فقدان طرح‌های حمایت اجتماعی مناسب از جمله بیمه درمانی مناسب؛ عدم امکانات بهداشتی مناسب و امن برای دختران؛ محرومیت دانش‌آموزان باردار و مادران نوجوان؛ استفاده مداوم از مجازات‌های بی‌رحمانه، غیرانسانی و تحقیرآمیز؛ فقدان اقدامات موثر برای از بین بردن آزار و اذیت جنسی در مدرسه؛ استثمار جنسی از دختران؛ محیط‌های ناامن برای دختران و محیط‌هایی که پذیرای حضور آنها نیستند؛ شیوه‌های آموزشی نامناسب؛ برنامه درسی بی‌ربط یا منسوخ‌شده؛ عدم مشارکت دانش‌آموزان در روند یادگیری خود؛ و آزار و اذیت. علاوه بر این، مدارس اغلب فاقد انعطاف‌پذیری لازم برای نوجوانان است تا قادر به ترکیب کار و/ یا مسئولیت‌های مراقبت از خانواده با تحصیل خود باشند، که بدون آن ممکن است قادر به تامین هزینه‌های مرتبط با تحصیل نباشند. مطابق با ماده ۲۸ (۱) (ه) کنوانسیون و اهداف توسعه پایدار ۴، دولت‌ها باید اقدامات جامع و پیشگیرانه‌ای را برای رسیدگی به همه این عوامل، بهبود ثبت نام و حضور در مراکز آموزشی، کاهش ترک تحصیل زودهنگام و ارائه فرصت‌هایی برای تکمیل تحصیل کسانی که ترک کرده‌اند، اتخاذ کنند.

72. کمیته توجه را به اظهارنظر عمومی شماره ۱ (۲۰۰۱) در مورد اهداف آموزش جلب می‌کند، که در آن بیان می‌شود که آموزش باید کودک-محور، مناسبِ کودک و توانمندساز باشد و بر اهمیت این که آموزش بیشتر مشارکتی و همیارانه باشد تاکید می‌کند. برای تحصیلات متوسطه، برنامه درسی باید طوری طراحی شود تا نوجوانان را به مشارکت فعال، رشد احترام به حقوق بشر و آزادی‌های اساسی، ترویج مشارکت مدنی تجهیز کند و نوجوانان برای هدایت زندگی مسئولانه در یک جامعه آزاد آماده کند. برای توسعه کامل پتانسیل نوجوانان و حفظ آنها در مدرسه، باید توجه داشت که محیط‌های یادگیری چگونه طراحی شده‌اند تا اطمینان حاصل شود که از توانایی یادگیری، انگیزه برای کار با همسالان و توانمند سازی، و تمرکز بر یادگیری تجربی، اکتشاف و محدود کردن امتحانات، بهره‌ گرفته شود.

73. تعداد قابل توجهی از نوجوانان مشغول به تحصیل، آموزش حرفه‌ای و یا اشتغال نیستند، که این امر در حالی که آنها به سمت بزرگسالی حرکت می‌کنند منجر به میزان نامتقارن بی‌کاری، ساعات کاری کم و استثمار می‌شود. این کمیته از دولت‌ها می‌خواهد تا نوجوانان خارج از مدرسه را به شیوهای مناسب برای سن‌شان برای گرفتن شغلی مناسب کمک کنند، از جمله از طریق تضمین سازگاری بین قوانین آموزش و پرورش و کار، اتخاذ سیاست‌هایی برای ارتقای اشتغال آتی آنها.^۳۱ در راستای ماده (د) (۱) (۲۸)، کشورها باید اطلاعات و راهنمایی‌های آموزشی و حرفه‌ای را برای نوجوانان فراهم کنند.

74. آموزش و پرورش رسمی و غیر رسمی، هر دو باید مناسب برای مهارت‌های قرن بیست‌ویکم که در بازار کار مدرن مورد نیاز است، از جمله ادغام مهارت‌های نرم و قابل انتقال در برنامه‌های درسی، طراحی شود؛ گسترش فرصت‌های یادگیری تجربی یا عملی؛ توسعه آموزش حرفه‌ای بر اساس تقاضای بازار کار؛ ایجاد مشارکت بخش دولتی و خصوصی برای کارآفرینی، کارآموزی و دستیاری؛ و ارائه راهنمایی در مورد فرصت‌های تحصیلی آکادمیک و حرفه‌ای. دولت‌ها باید اطلاعات مربوط به حقوق استخدام، از جمله حقوق مربوط به عضویت در اتحادیه‌های صنفی و انجمن‌های حرفه‌ای را نیز منتشر کنند.

76. تعداد روزافزونی از دختران و پسران نوجوان در داخل یا خارج از کشور اصلی خود، در جستجوی استانداردهای بهبود یافته زندگی، آموزش و یا پیوستن دوباره به خانواده، مهاجرت می‌کنند. برای بسیاری، مهاجرت فرصت‌های اجتماعی و اقتصادی مهمی را ایجاد می‌کند. با این وجود، این امر همچنین خطراتی را متوجه آنها می‌کند که شامل آسیب‌های فیزیکی، آسیب‌های روانشناختی، به حاشیه رانده شدن، تبعیض، بیگانه‌هراسی و استثمار جنسی و اقتصادی و همچنین در هنگام عبور از مرزها، حملات به مهاجرها و بازداشت می‌شود.^۳۳ بسیاری از مهاجران نوجوان از دسترسی به آموزش، مسکن، بهداشت، تفریح، مشارکت، حمایت و امنیت اجتماعی محروم هستند. حتی در جایی که قوانین و سیاست‌های حقوقی دسترسی به خدمات را محافظت می‌کنند، نوجوانان ممکن است با موانع اداری و دیگر موانع در دسترسی به چنین خدماتی، از جمله: تقاضای اسناد هویتی و شماره‌های امنیت اجتماعی؛ روش‌های تعیین سن نادرست و آسیب زننده؛ موانع مالی و زبانی؛ و خطر این که دسترسی به خدمات، منجر به بازداشت یا تبعید می‌شود، مواجه شوند.۳۴ کمیته کشورهای عضو را به توصیه‌های جامع خود در مورد کودکان مهاجر ارجاع می‌دهد.۳۵

77. کمیته تاکید می‌کند که ماده ۲۲ کنوانسیون این موضوع را به رسمیت می‌شناسد که کودکان پناهنده و پناهجو برای آن‌که از حقوق خود برخوردار شوند و از ضمانت‌های مضاعف که از طریق سیستم حفاظت از پناهندگان بین‌المللی به آنها داده می‌شود، بهره‌مند شوند، نیاز به اقدامات ویژه‌ای دارند. این نوجوانان نباید در معرض روند اخراج قرار بگیرند، بلکه باید برای ورود به قلمرو، در نظر گرفته شوند و قبل از اینکه مشخص شود که بهترین منافع آنها تعیین شده و نیاز آن‌ها به حمایت بین‌المللی ایجاد شده، نباید از ورودشان جلوگیری شود یا بازگردانده شوند.

با توجه به تعهدات مندرج در ماده ۲ در ارتباط با رعایت و حصول اطمینان از حقوق هر کودک در حوزه قضایی خود، بدون در نظر گرفتن وضعیت آن‌ها، دولت‌ها باید قوانین حساس به سن و جنسیت را برای مدیریت نوجوانان بدون همراه و مهاجران نوجوان جداشده و نوجوانان پناهجو، و همچنین مهاجران، که تحت حمایت اصل بهترین منافع هستند در نظر بگیرند و بررسی نیازهای حمایتی نوجوانان را نسبت به تعیین وضعیت مهاجرتی آنان در اولویت قرار دهند وبا ارجاع به توصیه‌های اظهار نظر عمومی شماره ۶ (۲۰۰۵) در ارتباط با رفتار با کودکان بدون همراه و کودکان جدا شده، خارج از کشورمبدأ، از حبسهای مربوط به مهاجرت ممانعت به عمل آورده و آسیب‌پذیری این نوجوانان را در نظر بگیرند. دولت‌ها باید برای شناسایی عواملی که منجر به مهاجرت نوجوانان می‌شود و آسیب‌ها و تقض حقوق نوجوانان، هنگامی که والدینشان آن‌هارا به علت مهاجرت جا می‌گذارند، اقدام کنند؛ از جمله، ترک درس و مدرسه، کار کردن، آسیب‌پذیری نسبت به خشونت و فعالیت‌های جنایی و مسئولیت‌های پرمشقت روزانه.

78. بسیاری از نوجوانان در معرض خطر قاچاق انسانی به دلایل اقتصادی و یا برای استثمار جنسی هستند. از دولت‌ها خواسته می‌شود که یک سازوکار جامع و منظم برای جمع آوری اطلاعات مربوط به فروش، قاچاق و ربودن کودکان ایجاد کنند و از طبقه‌بندی داده‌ها اطمینان حاصل کنند و به کودکان ساکن در آسیب پذیرترین شرایط توجه ویژه‌ کنند. کشورها باید همچنین در خدمات توانبخشی و ادغام و بازگشت به اجتماع و حمایت روانی و اجتماعی از کودکان قربانی سرمایه‌گذاری کنند. باید به وجوه مختلف آسیب‌پذیری‌های مبتنی بر جنسیت و استثمار توجه شود. فعالیت‌های آگاهی‌بخشی، از جمله از طریق رسانه‌های اجتماعی، باید انجام شود تا والدین و کودکان را از خطرات قاچاق داخلی و بین المللی آگاه سازد. از کشورها خواسته می‌شود که پروتکل اختیاری به کنوانسیون حقوق کودک در مورد فروش کودکان، فحشاء کودک و پورنوگرافی کودکان را تصویب کنند و قوانین را بر این اساس هماهنگ کنند.

79. وضعیت درگیری‌های مسلحانه و بلایای انسانی، منجر به شکستن هنجارهای اجتماعی و ساختارهای حمایتی خانواده و جامعه می‌شود. این وضعیت‌ها بسیاری از نوجوانان آواره و بحران‌زده را ناچار می‌کند که مسئولیت‌های بزرگسالان را به عهده بگیرند و آنها را در معرض خطر خشونت جنسی و جنسیتی، کودک‌همسری و ازدواج اجباری و قاچاق انسان قرار می‌دهد. علاوه بر این، نوجوانان در چنین شرایطی ممكن است از تحصیل، آموزش مهارت‌ها، فرصت‌های شغلی امن و دسترسی به خدمات و اطلاعات مربوط به بهداشت جنسی و باروری مناسب محروم شوند، و با طرد شدن، تبعیض و بی‌آبرویی، سلامت روانی و رفتار مخاطره‌آمیز روبه‌رو شوند.

80. کمیته نگرانِ شکست برنامه‌های بشردوستانه برای رسیدگی به نیازهای خاص و حقوق نوجوانان است و از طرف کشورهای عضو می‌خواهد تا اطمینان حاصل کنند که نوجوانان فرصت‌های منظم برای نقش فعال در توسعه و طراحی سیستم‌های حفاظت و روند آشتی و ایجاد صلح دارند. سرمایه‌گذاری مشخص در بازسازی پس از جنگ و دوران گذار باید فرصتی برای نوجوانان فراهم کند تا آن‌ها بتوانند در توسعه اقتصادی و اجتماعی، ایجاد انعطاف‌پذیری و تحولات صلح آمیز کشور مشارکت کنند. علاوه بر این، برنامه‌های آمادگی اضطراری باید نوجوانان را مخاطب قرار دهد، و آسیب‌پذیری و حق حفاظت از آنها و نقش بالقوه آنها در حمایت از جوامع و کمک به کاهش خطر را به رسمیت بشناسد.

81. این کمیته نگرانی عمیق خود، در مورد این واقعیت که پسران و دختران نوجوان از طریق رسانه‌های اجتماعی توسط نیروهای مسلح کشورها، گروه‌های مسلح و شبه نظامیان استخدام می‌شوند را ابراز می‌دارد و از تمامی کشورهای عضو می‌خواهد پروتکل اختیاری برای کنوانسیون حقوق کودک در مورد مشارکت کودکان دردرگیری‌های مسلحانه را تصویب کنند. این کمیته همچنین در مورد آسیب پذیری نوجوانان نسبت به تبلیغات تروریستی، دیدگاه افراط گرایی و دخالت در فعالیت‌های تروریستی، نگران است. پژوهش باید با نوجوانان انجام شود تا عوامل موثر بر مشارکت آنان در چنین فعالیت‌هایی کشف شود و دولت‌ها باید با توجه ویژه به تدابیر ترویج ادغام اجتماعی، در پاسخ به یافته‌ها اقدامات لازم را اتخاذ کنند.

82. دولت‌ها باید بازگشت و ادغام مجددِ مناسب با جنسیتِ نوجوانانی را که به استخدام نیروها و گروه‌های مسلح در آمده‌اند، از جمله کسانی که در وضعیت‌های مهاجرت هستند، تضمین کنند و استخدام یا استفاده از نوجوانان را در تمامی خصومت‌ها و نیز مذاکرات بر سر صلح یا آتش بس و توافق با گروه‌های مسلح ممنوع کنند. دولت‌ها باید از فرصت‌هایی برای مشارکت نوجوانان در جنبش‌های صلح و رویکرد ارتباطی نوجوان- با -نوجوان، برای حل اختلافات غیرخشونت آمیز در جوامع محلی حمایت کند تا از دوام مداخلات و مناسب بودن آن‌ها به لحاظ فرهنگی اطمینان حاصل شود. کمیته از کشورهای عضو می‌خواهد برای اطمینان از این که موارد خشونت جنسی مرتبط با درگیری، استثمار و سوءاستفاده جنسی و سایر موارد نقض حقوق بشر علیه نوجوانان بی‌درنگ و به درستی مورد توجه قرار گرفته، اقدامات قاطعی انجام دهد.

۸۳.کمیته تصدیق می‌کند که در بسیاری از نقاط جهان نوجوانان به عضویت باندها و گروهها در می‌آیند که اغلب حمایت‌ اجتماعی، منبع درآمد برای معیشت، محافظت و حس هویت برای نوجوانان فراهم می‌کنند که فرصت دستیابی به چنین مزایایی از طرق قانونی وجود ندارد. با این حال، فضای ترس، ناامنی، تهدید و خشونت که با عضویت در باند ایجاد می‌شود، تحقق حقوق نوجوانان را تهدید می‌کند و عامل مهمی در مهاجرت نوجوانان است. کمیته توصیه می‌کند که به جای رویکردهای اِعمال قوانین خشن، به توسعه سیاست‌های عمومی جامع پرداخته شود که ریشه‌های اصلی خشونت‌ علیه نوجوانان و باندهای جوانان را در نظر می‌گیرد. لازم است در زمینه‌ی فعالیت‌های پیشگیرانه نوجوانان در معرض خطر، مداخله برای تشویق نوجوانان به ترک باند، بازتوانی و ادغام مجدد اعضای باند در جامعه، اجرای عدالت ترمیمی و ایجاد انجمن‌های شهری علیه جرم و خشونت، با تأکید بر موازین مدرسه، خانواده و اجتماع پذیرنده سرمایه‌گذاری صورت گیرد. کمیته از دولتها می‌خواهد به نوجوانانی که به دلیل خشونت باندها، مجبور به ترک کشور خود شده‌اند توجه خاص کرده و به آنها اعطای پناهندگی دهند.

84. کمیته تاکید می‌کند که تمام نوجوانان حق دارند در برابر استثمار اقتصادی و بدترین اشکال کار کودکان محافظت شوند و از دولت‌ها می‌خواهد تا مقررات ماده (۲)۳۲ کنوانسیون و همچنین کنوانسیون حداقل سن سازمان بین‌المللی کار ، ۱۹۷۳ (شماره ۱۳۸) و کنوانسیون بدترین اشکال کار کودک، ۱۹۹۹ (شماره ۱۸۲) را اجرا کنند.

85. آشنا کردن نوجوانان به انواع کارهای مناسب سن آن‌ها، نقش تکاملی مهمی در زندگی آن‌ها ایفا می‌کند به این صورت که آن‌ها را مجهز به مهارت‌ها کرده و قادرشان می‌سازد که مسئولیت‌پذیر شوند و در مواقع ضروری به رفاه اقتصادی خانواده‌ خود کمک کنند و نیز از دسترسی آن‌ها به آموزش حمایت می‌کند. اقدام علیه کار کودکان باید شامل اقدامات جامع، از جمله گذار از مدرسه- به- کار، توسعه اجتماعی و اقتصادی، برنامه‌های فقرزدایی و دسترسی همه‌جانبه و رایگان به آموزش‌های باکیفیت و فراگیر در مقطع ابتدایی و متوسطه باشد. لازم به ذکر است که نوجوانان هنگامی که به حداقل سن ملی قانونی می‌رسند، که البته باید مطابق با استانداردهای بین المللی و آموزش اجباری باشد، در شرایط مناسب و با رعایت حقوقشان در دسترسی به آموزش و استراحت، اوقات فراغت، بازی، فعالیت‌های تفریحی، زندگی فرهنگی و هنری، حق دارند کارهای سبک آنجام دهند.

86. کمیته توصیه می‌کند که دولت‌ها برای به تعادل رساندن نقش مثبت کار در زندگی نوجوانان و حصول اطمینان از حق تحصیلات اجباری و عدم تبعیض، رویکردی انتقالی- تطبیقی را اتخاذ کنند. آموزش و معرفی کار مناسب باید به گونه‌ای هماهنگ شود تا هم در زندگی نوجوانان، با توجه به سن آنها و راهکارهای موثر معرفی شده برای تنظیم چنین کاری، و هم جبران خسارت در زمانی که نوجوانان قربانی استثمار هستند، تسهیلات فراهم کنند. حفاظت از کارهای خطرناک برای تمام کودکان زیر ۱۸ سال باید با فهرستی واضح از کارهای مشخص آسیب‌رسان، تعریف شود. تلاش‌هایی که در جهت جلوگیری از کارها و شرایط کاری آسیب‌زننده انجام می‌شود باید اولویت داده شود، و توجه ویژه‌ای به دختران مشغول به کار خانگی و سایر کارهای غالبا «نامرئی» شود.

87. نوجوانان می‌توانند از طریق ارتباط با مجاری قانونی، به عنوان قربانیان یا شاهدان جرم یا به دلایل دیگری مانند مراقبت، حضانت یا حفاظت، با دستگاه‌های قضایی ارتباط برقرار کنند. برای کاهش آسیب‌پذیری نوجوانان چه به عنوان قربانیان و چه مرتکبین جرایم انجام اقداماتی ضروری است.

88. از دولت‌های عضو خواسته می‌شود برای نوجوانان سیاست‌های جامعی در ارتباط با اجرای عدالت معرفی کنند که بر پایه‌ی عدالت ترمیمی، جدایی از مراحل قضایی، اقدامات جایگزین به جای بازداشت و مداخلات پیشگیرانه، توجه به عوامل اجتماعی و ریشه‌ها، مطابق با ماده‌های ۳۷ و ۴۰ کنوانسیون و رهنمودهای سازمان ملل متحد برای جلوگیری از جرایم نوجوانان باشد. تمرکز باید بر توانبخشی و جذب مجدد، از جمله برای نوجوانان با فعالیت‌های طبقه‌بندی شده به عنوان تروریسم، مطابق با توصیه‌های اظهار نظر عمومی شماره ۱۰ (۲۰۰۷) در مورد حقوق کودکانِ درارتباط با عدالت نوجوانان باشد. بازداشت باید فقط به عنوان آخرین اقدام و با کوتاه‌ترین مدت مناسب صورت گیرد و در مکانی متفاوت با مکان بزرگسالان باشد. کمیته بر ضرورت ممنوعیت مجازات اعدام و ممنوعیت زندان مادام‌العمر برای هر کسی که به جرمی در سن زیر ۱۸ سالگی مرتکب شده است، تاکید می‌کند. کمیته به شدت نگران تعداد زیاد کشورهایی است که سعی در کاهش سن مسئولیت کیفری دارند. کمیته از کشورها می‌خواهد تا حداقل سن ۱۸ سالگی برای مسئولیت کیفری را حفظ کنند.

89. کمیته تأکید می‌کند که اجرای کنوانسیون یک تمرین مشارکتی برای کشورهای عضو است و نیاز به همکاری بین‌المللی را برجسته می‌کند. این کمیته کشورهای عضو را تشویق می‌کند تا به صورت مناسب از کمک‌های فنی سازمان ملل متحد و سازمان‌های منطقه‌ای در اجرای حقوق نوجوانان بهره بگیرد.

90. کمیته توصیه می‌کند که کشورها به طور گسترده‌ این اظهارنظر عمومی را در میان تمام ذینفعان، به ویژه مجلس و تمام سطوح دولت، از جمله درون وزارتخانه‌ها، ادارات و مقامات شهرداری‌/محلی و همه نوجوانان منتشر کنند. کمیته همچنین توصیه می‌کند که این اظهارنظر عمومی به تمامی زبان‌های مربوطه، در نسخه‌های مناسب برای نوجوانان و در قالب‌های قابل دسترس برای نوجوانان دارای معلولیت، ترجمه شود.